Sveti Sava u narodnom predanju

U našem narodu ima mnogo predanja o Svetom Savi. Neka od njih zabeležena su vrlo rano, još u XIII veku, kod njegovih starih biografa; ali najveći njihov deo je kasnijeg porekla i objavljen tek krajem XIX i početkom XX veka. O Svetom Savi je prvi počeo da beleži priče Vuk Stefanović Karadžić, ali glavni poticaj, da se prikupe i objave sva predanja o tom popularnom svetitelju, došao je tek 1897. godine od gospodina Vida Vuletića-Vukasovića u Bosanskoj vili. Od tada, Bosanska vila je za pune četiri godine, od 1897 do 1901, donosila, gotovo u svakom broju, po neko predanje o svetitelju i učinila tim veliku uslugu proučavanju Savinih legendi. Sem u Bosanskoj vili, a po njenom primeru, objavljen je jedan deo predanja o Svetom Savi još i u Bosansko-hercegovačkom istočniku za 1897, godinu. Kasnije je ponajviše predanja o Svetom Savi zabeležio gospodin Stanoje M. Mijatović, najpre u Bratstvu, XII-XIII, 1908, pod natpisom „Sveti Sava u narodnoj uspomeni”, potom u zasebnoj knjižici „Sveti Sava u narodnim pričama”, Novi Sad, 1913, u seriji Knjiga za narod Matice Srpske, sveska 148; i u knjižici Sveti Sava u našim narodnim pesmama, Beograd, 1923. pod pseudonimom Srboljub Srbobratić. U novije doba, gospodin St. M. Dimitrijević uputio je poziv preko Vesnika srpske crkve, XXIX, 1924. str. 626-8, sveštenicima, učiteljima i ostaloj narodnoj inteligenciji, da obrate pažnju na sve vrste narodnog predanja o Svetom Savi, pošto „daleko veći deo još nije prikupljen i objavljen, nego kruži samo po narodu kao njegova usmena lektira”. Taj poziv imao je izvesnog uspeha, i u Vesniku je tokom 1925. i 1926. godine dat čitav niz lepih i korisnih priloga.