Srbija i Arbanija – jedan prilog kritici zavojevačke politike srpske buržoazije

Za štampanje obnovljenog izdanja dela Dimitrija Tucovića danas, 2011. godine, postoje brojni razlozi, a dva razloga zasenjuju sve ostale – u zanemarenoj 130. godini od rođenja Dimitrija Tucovića, Kosovska kriza, posle skoro punog veka, doživljava svoju kulminaciju. U vreme štampanja ovog izdanja u toku je završni čin stvaranja još jedne države Albanaca na Balkanu, Republike Kosovo. Ta činjenica jeste bolni istorijski trenutak za mnoge Srbe, ali je i prilika da se tražeći odgovor na pitanja zašto se to dogodilo, suoče sa mnogim istorijskim činjenicama koje im nisu bile poznate. Suočavanje sa stvarnošću i skrivanim činjenicama može imati blagotvorno dejstvo i doprineti oslobađanju u mitove zarobljenog nacionalnog uma. I posle čitavog veka današnja takozvana intelektualna elita Srbije Albance smatra za “socijalni politički i moralni talog tribalnog, varvarskog Balkana”. Takav govor mržnje i dela ratnih zločina koja su iz takvih reči sledila tokom okupacije Albanije u Drugom balkanskom ratu, je raskrinkao Dimitrije Tucović u brojnim političkim istupima kao lider Srpske socijaldemokratske partije, kao novinar, i kao publicista i vrsni analitičar u svojoj knjizi “Srbija i Arbanija” skoro pre jednog veka (1914). Ovu knjigu je kao zaboravljenu, a tako aktuelnu, prvi put rehabilitovao Miroslav Krleža 1924. godine, drugi put Milovan Đilas 1946. a posle reprinta “Radničke štampe” i pogovora dr Radoslava Ratkovića 1974. godine, u najkritičnijem periodu do raspada SFRJ, pala je u zaborav – sve do angažmana istoričarke Dubravke Stojanović od sredine devedesetih godina prošlog veka do danas.