Mapiranje Stare Srbije

Srđan Atanasovski (1983) je naučni saradnik Muzikološkog instituta SANU. Od 2016. radi kao predavač na programu SIT Western Balkans: Peace and Conflict Studies. Radio je na dva međunarodna projekta, Figuring Out the Enemy (IFDT, Beograd) i City Sonic Ecology – Urban Soundscapes of Bern, Ljubljana and Belgrade (Univerzitet u Bernu). Nosilac je stipendija Austrijske agencije za međunarodnu saradnju u obrazovanju i nauci za doktorska i postdoktorska istraživanja. Knjiga Mapiranje Stare Srbije nastala je na osnovu doktorske disertacije „Muzičke prakse i proizvođenje nacionalne teritorije“ (mentor Tatjana Marković) koju je Atanasovski odbranio na Fakultetu muzičke umetnosti Univerziteta u Beogradu 2015. godine.

Ideja o Staroj Srbiji i Maćedoniji je temeljna za oblikovanje srpskog nacionalizma na kraju dugog XIX stoleća, s obzirom na to da podrazumeva generisanje nacionalnog sentimenta i artikulisanje potrebe za teritorijalnom ekspanzijom srpske države. Ova ideja je temeljno odredila i karakter srpskog nacionalizma u doba imperijalizma, koji se formulisao kao iredentistički i militantan, što je konačno rezultiralo Balkanskim ratovima. Gotovo sva druga društvena pitanja koja su isticana u Kraljevini Srbiji, kao i šira kulturalna pitanja na nivou nacije, podređivana su ovoj ideji. Pomenuti proces je značajan i za samo polje muzike i savremenu srpsku muzikologiju, jer su neka od muzičkih dela koja su bila deo diskursa o Staroj Srbiji i Maćedoniji, poput XV rukoveti Stevana Mokranjca, ugrađena u sam temelj srpskog muzičkog kanona i ona se već više od stotinu godina prihvataju kao vrhunski dometi srpske muzike ovog perioda. (Iz Uvoda).

Sadržaj

Uvod

I STARA SRBIJA I MAĆEDONIJA KROZ PUTOPISE I

NARODNE PESME

Devet teza o nacionalizmu

Nacionalizam i teritorija

Nacionalizam i srednji vek

Teritorijalnost srpskog nacionalizma i ideja Stare

Srbije

Putopisi iz Stare Srbije

Primat prostora

Jezik i folklor kao instrumenti mapiranja

nacionalne kulture

II NARODNA PESMA KAO PUTOPIS

Nacionalizam i “narodna pesma”

Prvi melografi na tlu Stare Srbije: Franjo Kuhač i

Milojko Veselinović

III MOKRANJČEVE RUKOVETI IZ STARE SRBIJE I

MAĆEDONIJE

Pesme iz Stare Srbije u javnoj sferi

Mokranjčeva putovanja u Staru Srbiju i

recepcija rukoveti

Od zapisa do rukoveti: proizvođenje

srpske narodne pesme

Toposi putopisa u Mokranjčevim rukovetima

IV PESME IZ STARE SRBIJE I MAĆEDONIJE U

ZBIRKAMA PESAMA

Pesme iz Stare Srbije u “salonskim” albumima

Srpske narodne melodije Vladimira Ðorđevića

Isidor Bajić i Stara Srbija

Zaključak

Indeks