Poetički izazovi i drugi ogledi

Poetički izazovi i drugi ogledi neposredan su nastavak autorovih prethodnih kritičkih tumačenja savremene srpske proze i njenih najnovijih razvojnih i poetičkih tokova. Zajedno s knjigama Povratak priči i Kritički opisi, takođe objavljenim u Akademskoj knjizi, Nedićevi sadašnji ogledi formiraju svojevrstan kritički komplet posvećen novom viđenju književnosti našeg vremena i ukazuju na pojedine unutrašnje promene u modernoj srpskoj prozi koje su na poseban način uticale na stvaralačke postupke naših istaknutih pripovedača i romansijera. Podela knjige na tri kompozicione celine – poetičku, žanrovsku i interpretacijsku – uslovne je prirode, jer se kritički postupak u većini ogleda po pravilu oslanja na prepoznavanje evolutivnog konteksta u okviru kojeg su pisana analizirana dela, na poetičke dominante svakog ostvarenja posebno i na njegove najznačajnije morfološke, stilske i semantičke osobenosti. Pisci uključeni u knjigu posle njenog uvodnog dela – D. Ćosić, V. Čolanović, D. Mihailović, S. Stojanović, M. Popović, G. Olujić, Ž. Pavlović, M. Vuksanović, R. Beli Marković, D. Kekanović, D. Kovačević i J. Radulović – pružili su dosta razloga za nove kritičke uvide u tumačena književna ostvarenja i u poetičke izazove srpske književnosti nastajale krajem prethodnog i u prvim dvema decenijama sadašnjeg veka.

Književni kritičar, esejista, istoričar književnosti i prozni pisac Marko Nedić rođen je 1943. godine u Gornjem Gajtanu, u opštini Medveđa. Gimnaziju je završio u Vrbasu, diplomirao je i magistrirao na Filološkom fakultetu u Beogradu, doktorirao na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu. Bio je profesor književnosti u Matematičkoj gimnaziji, Školi za vaspitače (Pedagoškoj akademiji), Filološkoj gimnaziji, naučni saradnik u Institutu za književnost i umetnost, urednik u Narodnoj knjizi, urednik i glavni urednik u Srpskoj književnoj zadruzi. Objavio je sledeće knjige: Kuća u polju, proza, Nolit, Beograd, 1970; Prosveta, Niš, 1996; Magija poetske proze (studija o prozi Rastka Petrovića), Biblioteka Delo, Nolit, Beograd, 1972; Nova kritička opredeljenja (zajedno sa grupom beogradskih kritičara), „Vuk Karadžić“, Beograd, 1973; Stara i nova proza – ogledi o srpskim prozaistima, „Vuk Karadžić“, Beograd, 1988; Kritika novog stila, Jedinstvo, Priština, Dečje novine, Gornji Milanovac, 1993; Osnova i priča – ogledi o savremenoj srpskoj prozi, „Filip Višnjić“, Beograd, 2002; Proza i poetika Miroslava Josića Višnjića, Institut za književnost i umetnost, Beograd, 2008; Stilska preplitanja – studije i ogledi o srpskoj prozi druge polovine XIX i prve polovine XX veka, Službeni glasnik, Beograd, 2011; Između realizma i postmoderne – studije i ogledi o srpskim proznim piscima druge polovine XX veka, Zavod za udžbenike, Beograd, 2012; Povratak priči – ogledi o savremenoj srpskoj prozi, Akademska knjiga, Novi Sad, 2017; Trajno i prolazno – kritike i eseji o srpskoj književnosti i kulturi, Zadužbina Nikolaj Timčenko, Leskovac, 2018; Kritički opisi – ogledi o srpskoj prozi, Akademska knjiga, Novi Sad, 2020. Priredio je knjigu izabranih kritika Pisci kao kritičari posle Prvog svetskog rata (edicija Srpska književna kritika), Institut za književnost i umetnost, Beograd, Matica srpska, Novi Sad, 1975, nekoliko naučnih i kritičkih zbornika, kao i veći broj knjiga srpskih proznih pisaca druge polovine XIX i prve polovine XX veka – Stefana Mitrova Ljubiše, Milovana Glišića, Laze Lazarevića, Stevana Sremca, Sime Matavulja, Borisava Stankovića, Milutina Uskokovića, Dragiše Vasića, Ive Andrića, Milana Kašanina, Rastka Petrovića, Slobodana Selenića, Miroslava Popovića I drugih autora. Za prozni rad dobio je nagradu lista Mladost, a za kritičko-esejistički nagrade „Isidora Sekulić“, „Milan Bogdanović“, „Đorđe Jovanović“, Zlatno zrno kritičarsko, „Nikolaj Timčenko“, „Mladen Leskovac“, „Čedomir Mirković“, Nagrada Vukove zadužbine za nauku.