Psihologija balkanskih stradanja

Ukupna elaboracija razotkriva fenomen, da su razvojni zastoji i stradanja na ovim prostorima više rezultat spolja podsticanih međunacionalnih konflikata nego što su, kako ih zapadne elite predstavljaju, rezultat balkanskog mentaliteta i fenomen, da se ne radi toliko o sukobima kao efektu narcizma malih razlika, kad slične psihičke crte nesvesno dovode do sukoba među bliskim narodima, koliko se radi o malignom delovanju velikih razlika među nacionalnim psihologijama koje su kao kolektivne potrebe, percepcije i vrednosne orijentacije iskovane kroz raniju istoriju i veoma ojačane u ratovima i nakon ratova 1990-ih godina.

Ratko Dunđerović je rođen 1941. u Veanjskoj, Bileća. Osnovnu školu završio u Vranjskoj, osmogodišnju/malu maturu u Herceg Novom, učiteljsku u Mostaru a studije psihologije, smer psihologija rada, u Beogradu na Odseku za psihologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu (1966.). Magistrirao 1975. i doktorirao 1979. na Odjelu za psihologiju Filozofskog fakulteta u Zagrebu. Radio: od 1966. do 1968. u Zavodu za zapošljavanje Jajce na poslovima profesionalne orijentacije; od 1969. do 1974. u UNIS-u Sarajevo na poslovima kadrovske i organizacione psihologije; od 1975. do 1992. na Filozofskom fakultetu u Sarajevu – izvodio nastavu na predmetima Socijalna psihologija, Psihometrija i Metodologija istraživanja u psihologiji (1988. izabran u zvanje redovnog profesora na predmetu Socijalna psihologija); od 1992. do 2000. radio na Fakultetu fizičke kulture u Novom Sadu (1994. izabran u zvanje redovnog profesora na predmetu Psihologija sporta), a kao spoljni saradnik predavao Socijalnu psihologiju na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu; poslednjih devet godina (do 2009., do penzije) radio na Filozofskom fakultetu u Istočnom Sarajevu, dok kao spoljni saradnik izvodio nastavu iz odgovarajućih područja psihologije: na Fakultetu za menadžment u Novom Sadu, na ECPD Fakulteu za sport u Beogradu, na Odsjeku za psihologiju Filozofskog fakulteta u Nikšiću; za sve licence fudbala u UEFA školi za Srbiju predavao Psihologiju sporta. U okviru više poslediplomskih studija (za psihologe, menadžere, medicinare rada, učitelje, za sportiste) izvodio nastavu iz Socijalne psihologije, Psihologije rada, Psihologije menadžmenta i Psihologije sporta. U svom profesionalnom razvoju obavljao niz odgovornih poslova: šef Odjeljenja za proučavanje ljudskih resursa u UNIS-u Sarajevo; pre rata, na Filozofskom fakultetu Sarajevo šef Odsjeka za psihologiju, rukovodilac Psihološke laboratorije i predsednik Nastavno naučnog vijeća – predsednik biblioteke „Kreativnost“, IP „Svjetlost“ Sarajevo – glavni i odgovorni urednik časopisa „Opredjeljenja“; posle rata, na Fakultetu fizičke kulture Novi Sad šef Katedre za društvene i biomedicinske nauke, voditelj poslediplomskih studija i prodekan za nauku – član Saveta Univerziteta Novi Sad – dekan ECPD Fakulteta za sport Beograd – na Filozofskom fakultetu u Istočnom Sarajevu šef Odsjeka za psihologiju, voditelj poslediplomskih studija iz psihologije i član Saveta Univerziteta Istočno Sarajevo. Boravio kao gostujući profesor u USA – Murray State University (1991/1992); istupao na brojnim domaćim i međunarodnim simpozijima i kongresima; napisao brojne recenzije istraživačkih projekata, monografija i udžbenika; održao mnogo predavanja na seminarima za edukaciju prosvetnih radnika i menadžera raznih profila; mentorisao velikom broju diplomanata, magistranata i doktoranata iz područja socijalne psihologije, psihologije menadžmenta i psihologije sporta; postigao značajne i priznate domete na naučno-istraživačkom polju – proučavao psihološke aspekte društvenih pojava, kao što su: vrednosti i ponašanje mlade generacije, odrednice motivacije i zadovoljstva na poslu, problemi profesionalnog razvoja i edukacije kadrova, etnička distanca i socijalno-psihološki izvori diskriminacije u sferi organizacionog i društvenog delovanja, psihološki aspekti sportskih dešavanja. Napisao preko 180 stručnih i naučnih radova, od toge 9 objavio u inostranim časopisima. Autor 9 knjiga i prvi koautor u 10 knjiga. Najvažnije knjige: • Psihološki aspekti samoupravljanja, 1982, „SVJETLOST“, Sarajevo, • Komunisti i klasno socijalne razlike, 1988, NIŠRO „Oslobođenje“, Sarajevo, • Psihologija sporta, 1996, Fakultet fizičke kulture, Novi Sad i 1999, Banjaluka Company, • Osnove psihologije menadžmenta, 2004, Fakultet za menadžment, Novi Sad i 2007, „CEKOM“, Novi Sad. • Upravljanje u razredu – psihološki aspekti upravljačke funkcije nastavnika (koautori: S. Levi, I. Radovanović), 2009, Učiteljski fakultet, Beograd. • Motivacija postignuća u organizacijama (koautor: J. Mašnić), 2012, Filozofski fakultet i Institut za sociologiju, Nikšić, • Psihologija balkanskih stradanja, 2023, Akademska knjiga, Novi Sad. Imao ulogu rukovodioca i metodologa u brojnim empirijskim istraživanjima, od kojih su najkompleksnija: • Odnos između organa upravljanja i poslovodnih organa, 1986, Institut za organizaciju i ekonomiku, Sarajevo. • Komunisti i klasno-socijalne razlike, 1987, projekat gradskih marksističkih centara Sarajeva i Beograda, • Tretman zatvorenika u KPD Zenica, 1989, Ministarstvo pravosuđa BiH, Sarajevo, • Psihološki aspekti ponašanja invalida rada u rudnicima uglja u BiH, 1990, Institut za ustanovljavanje radnih sposobnosti, Sarajevo, • Stavovi studenata BiH o međunacionalnim odnosima, 1991, Institut za proučavanje međunacionalnih odnosa, Sarajevo, • Edukacija kadrova u lokalni organima uprave, 2002, CPCD, Сарајево, • Ddiskriminacija u školi, 2008, Save the Children Norway, Сарајево, • Stavovi studenata i nastavnika o vrijednosti nastave na univerzitetima u Republici Srpskoj, 2009, Filozofski fakultet Istočno Sarajevo. • Motivacija postignuća u crnogorskim organizacijama, 2012, Filozofski fakultet Nikšić.