Portret Grčke

„Čovek ne mora biti mistik ili pesnik da bi sagledao osobinu beskonačnosti koju svetlost u Grčkoj daje svemu. Henri Miler je bio u pravu. Likovi i predmeti u grčkom krajoliku zaista izgledaju kao da se ističu naročitom živošću. Neprestano otkrivaš kako se suočavaš sa svim. Ribar koji sedi na pesku i krpi svoje mreže postaje u toj opijajućoj svetlosti – svi ribari. Nevremenom šiban pastir sa štapom izrezbarenim u obliku zmije, usamljeno maslinovo drvo što se njiše u bolu poput čoveka, grm hibiskusa naspram belo okrečenog zida – svaki od njih napada oko kao da ono nikada pre nije videlo pastira, drvo ili cvet, kao da je slika u stvari predstavljala bit svih pastira, sveg drveća i cveća. Nakon doživljaja svetlosti u Grčkoj, lako je shvatiti Platonovo učenje o idealnom predmetu prema kome je svaki drugi predmet podražavanje i pogoditi kako se rodila ideja ove filozofije.“

Nikolas Gejdž

Portret Grčke Nikolasa Gejdža, američkog književnika i novinara grčkog porekla, nepretenciozno je delo, ali rečito i realistično. Autoru je pošlo za rukom da na nevelikom broju strana pruži jasan i smisaon pregled grčke istorije, od antičkog perioda pa sve do kraja 80-ih godina prošlog veka, da čitaocu približi specifičnu geografiju kako kopnene, tako i ostrvske Grčke, da predstavi glavne antičke spomenike, drevne mitove, ali i da se dotakne mentaliteta savremenih Grka, njihovih običaja, verovanja i jezika, kao i načina ishrane i plesa. Međutim, Portret Grčke ne čine samo faktografski podaci. Ono što ovu knjigu čini specifičnim i neobično prisnim štivom jeste upliv ne samo biografskih već i poetskih elemenata, koji je približavaju Milerovim i Darelovim spisima o ovoj neobičnoj zemlji gde se oko „neprestano iščuđava“.

Nikolas Gejdž (Nicholas Gage) rođen je 1939. u Grčkoj, tačnije u Epiru, kao Nikolas Gacojanis. U Ameriku je emigrirao sa deset godina, pod nesrećnim okolnostima. Školovao se na univerzitetima Boston i Kolumbija. Bavio se novinarstvom i pisao za The Boston Herald Traveler, The Wall Street Journal i The New York Times, za koji je radio od 1970. do 1980. Književnu slavu sticao je romanima Jabuka razdora (1974) i Burlotino bogatstvo (1975), sagom o dinastiji grčkih brodovlasnika. Godine 1983. objavljuje svoje najpoznatije delo, Eleni, roman o tragičnoj sudbini svoje majke i borbi porodice da preživi u talasima rata i revolucije koji su gospodarili Grčkom 40-ih godina. Roman je u Americi ubrzo postao bestseler. Godine 1987. objavio je delo Portret Grčke (Ellas. A Portrait of Greece), koje je od tada doživelo više izdanja i veliku popularnost.