Ali i Nino

Napisan u prvom licu u formi dnevnika, roman Ali i Nino je životna priča Ali-kana Širvanšira, mladića iz azerbejdžanske aristokratske porodice, o svoje dve velike ljubavi – Nino Kipijani, hrišćanskoj devojci vaspitanoj u evropskom duhu, i Aziji, muslimanskoj veri i pustinji.
Nakon ubistva, bega od krune osvete, ženidbe s Nino, odlaska u Persiju i povratka u Baku, Ali-kan Širvanšir tokom ruske revolucije i Prvog svetskog rata mora da bira – da ode sa Nino i njihovom ćerkom u Evropu, ili ostane i poput predaka brani zemlju u kojoj je rođen. Prvi put objavljen 1937. u Austriji, Ali i Nino, svojevrsni Romeo i Julija Azije, moderni je klasik koji objedinjuje epiku ogromnog prostora i vremena sa egzotičnim mitovima i običajima lokalnog stanovništva Azije i Persije, u kojem je patetika tragične priče izbegnuta mnoštvom komičnih situacija i očaravajućim humorom.

Kurban Said je pseudonim autora romana Ali i Nino. Po Azerbejdžancima, kojima je ovo delo nacionali klasik, reč je o Josifu Veziru Čemenzemiliju, azerbejdžanskom književniku, publicisti i diplomati, a po drugom, prihvaćenijem mišljenju, naročito nakon objavljivanja knjige Toma Rajsa Orijentalista – Misterija jednog neobičnog i opasnog života, Esad Bej.
Esad Bej je rođen 1905. u Bakuu. Nakon izbijanja Oktobarske revolucije živeo je u Istanbulu, Parizu i Berlinu, a po dolasku nacista na vlast odselio se u Ameriku. Umro je 1942. u Italiji od retkog oboljenja krvi.