Borba, duh i opstanak

Uprkos relativno skromnom obimu, Partizanska agada je delo važno iz najmanje dva razloga. Ona je prevashodno jedinstvena, u korpusu jevrejsko-španskih parodija Pashalne agade. S druge strane, u trenutku praizvedbe u partizanskom pozorištu, krajem Drugog svetskog rata ispunjavala je krajnje angažovanu društvenu funkciju (od uveseljavanja boraca i izbeglica do savetovanja i vaspitavanja). U komunističkoj Jugoslaviji, prvotna funkcija je bitno izmenjena, te je uz ulogu uveseljavanja Partizanska agada dobila i ulogu kaleidoskopa kolektivnog sećanja. Jedinstvenosti Partizanske agade u kontekstu korpusa jevrejsko-španskih parodija Pashalne agade potiče iz njene teatarske prirode, nasuprot potpunoj tekstualnosti drugih dela koja pripadaju ovom korpusu. Uz to, Altarac razvija orginalne strategije interpolacije odlomaka izvornog hebrejskog teksta Pashalne agade kao i drugih hebrejskih liturgijskih tekstova (unatoč činjenici da njegova publika ne vlada hebrejskim u punoj meri), što takođe doprinosi jedinstvenosti ovog dela u korpusu jevrejsko-španskih parodija Pashalne agade. U svim drugim, danas poznatim primerima ovog žanra, hebrejskoj komponenti dodeljena je uloga svojevrsnog putokaza; svedena je na naslov ili referencu koja upućuje na hipotekst i ništa više. Samo u Partizanskoj agadi ovaj je element važno otelovljenje autorovih poetskih strategija i ima ključnu ulogu u humorističkoj intonaciji teksta.