Diplomatija u službi kapitala

Studija Marije Kocić Diplomatija u službi kapitala: evropske nacije na osmanskom Levantu (XVI-XVIII vek) na zanimljiv i privlačan način saopštava uvide do kojih se došlo sveobuhvatnim, iscrpnim i produbljenim istraživanjem bogate primarne građe i raspoložive naučne literature u vezi s dinamičnom interakcijom Osmanskog carstva i evropskih država na Levantu od XVI do XVIII veka. Pisana s izraženim smislom za socijalnu istoriju i razviđanje neretko skrivene pozadine istorijskih pojava i zbivanja, kao i analitičko umrežavanje fenomena kategorijalno različitog reda, knjiga Marije Kocić posvećena je periodu koji donosi postepeno menjanje uzajamne evropsko-osmanske percepcije i postavljanje temelja za moderne međudržavne odnose evropskih zemalja u usponu i Osmanskog carstva u laganom opadanju, tako da pruža pouzdano polazište za razumevanje prekretnih mena u XIX veku. Pored nesumnjive saznajne koristi koju će imati istoričari i osmanisti, ova razuđena studija Marije Kocić daće vredan doprinos istoriji diplomatije, jer gotovo u korak prati transformisanje ove značajne delatnosti, koje dovodi do toga da, s jedne strane, nemušti osmanski čauši u zapadnim prestonicama za Visoku Portu i za svoje domaćine postaju elčije, „poslanici”, dok s druge, od talaca neizvesne sudbine na Osmanskom dvoru, izaslanici zapadnih država izrastaju u uvažene ambasadore čija je uloga u bilateralnim odnosima često presudna.
Darko Tanasković