Edip

Lucije Anej Seneka (Lucius Annaeus Seneca, c. 4. pre n. e.–65. n. e.), stoički filozof, vaspitač i ministar cara Nerona i tragična žrtva svog carskog pitomca, autor je niza popularnih rasprava o stoičkom moralu (Dijalozi, O blagosti, O dobročinstvima, Prirodnjačka istraživanja, Moralna pisma Luciliju itd.), kao i bar nekoliko od deset klasicističkih tragedija sačuvanih u jedinstvenoj zbirci pod njegovim imenom (Corpus Annaeanum). To su: Besni Herkul, Trojanke, Feničanke, Medeja, Fedra, Edip, Agamemnon, Tijest, Herkul na Eti i Oktavija, jedina sačuvana istorijska drama rimske književnosti, čije se autorstvo pripisuje nekom od mlađih pesnika iste stilske orijentacije. Ove dramske tvorevine (koje, čini se, nisu bile predviđene za scensko izvođenje u uobičajenom smislu) odlikuje izrazito retorizovan jezik, sklonost širokoj upotrebi stilskih figura i sentencioznom poentiranju misli, kao i sasvim uprošćena psihologija dramskih likova, mahom zločinačkih i patoloških, smeštenih u najpoznatije epizode helenskog mita. Sve ove osobine Senekine tragedije na uzoran način dolaze do izražaja u rimskom Edipu, koji, izuzev naslova i tradicionalnog okvira dramske priče, ima malo šta zajedničko s tananom dramaturgijom svoga superiornog helenskog prototipa, Sofoklovog Cara Edipa. Pomeranjem težišta s junakovog odnosa prema onostranom, oličenom u nedokučivim odlukama delfijskog boga, na spektakularne prizore ispunjene krvlju i mračnim znamenjima (žrtvovanje, ekstispicij, nekromantija), Seneka je poznati klasični siže pretvorio u nosioca jednog iz osnova drukčijeg, rimskog i stoičkog koncepta tragedije i tragičkog.