Multikulturalizam

Često se javlja tendencija da se problematika multikulturalizma svede na svoje najkarikaturalnije aspekte: apsurdni zahtevi, izmišljeni konflikti, groteskni procesi. Retke postojeće dublje analize o ovoj temi zapravo su uglavnom prevodi američkih ogleda, pa i oni retko uspevaju da izbegnu zamku zauzimanja stavova i opredeljenja. Kontroverze u Sjedinjenim Američkim Državama toliko su snažne – a od sada i ispolitizovane – da je autorima vrlo teško da se uzdrže od zauzimanja stava “za” ili “protiv” multikulturalizma. S ove strane Atlantika postoji težnja da se multikulturalizam posmatra, ponekad sa izvesnom nadmenošću, kao jedan tipično američki fenomen, lišen opštijih implikacija.

Otuda ovo delo ima tri osnovna cilja. Prvi je da se opišu glavni aspekti multikulturalizma u Sjedinjenim Američkim Državama, njegovi istorijski i kulturološki koreni, specifičnosti, društveno-ekonomski i politički okvir njegovog aktuelnog razvoja. Drugo, multikulturalna rasprava pokreće složenu i kontradiktornu teorijsku problematiku, koja se tiče govora, izgradnje subjekta, teorije identiteta, koncepcije stvarnosti i saznanja. I na kraju, nagoveštava se činjenica da je multikulturalizam ilustracija i otelotvorenje duboke promene koja se zbiva u postindustrijskim društvima.

Dakle, multikulturalizam se pojavljuje kao snažan indikator krize projekta moderniteta. Zapravo, osnovne kategorije ovog projekta – filozofske, političke, socijalne – dovode se u pitanje, pokatkad grubo, traženjem multikulturalnog identiteta, a posebno kroz zahtev za uključivanje prava na različitost u samo srce projekta. Postavljajući modernitetu pitanje prava na različitost, multikulturalizam prevazilazi specifičnosti svakog pojedinačnog nacionalnog konteksta i svim savremenim društvima upućuje jasan civilizacijski izazov.