Najlepše lice neolita

U knjizi Najlepše lice neolita Milorada Stojića objavljuju se brojni uzorci protostarčevačke kultno-umetničke plastike, među kojima i čudesna keramička figurina koja, istovremeno, predstavlja ženu i najrazličitije biljne plodove – univerzalni simbol života, remek delo duha s početka neolita, zatim, prelepe antropomorfne koštane statuete – rečiti prikaz sunčeve prirode (trajanje njegovog godišnjeg ciklusa) … keramički reljef koji, istovremeno, nagoveštava izgled deteta u majčinoj utrobi, stav žene prilikom porođaja, sedećeg čoveka i sahranjenog pokojnika, ali spremnog za uskrsnuće – položaja koji prati čoveka od začeća do sahrane i ponovnog rađanja…

Posebnu pažnju privlače studije i eseji o ulozi antropomorfnih i zoomorfnih maski (na Medvednjaku je nađeno više primeraka nego na svim ostalim neolitskim lokalitetima zajedno), ulozi bakra u nastanku i razvoju vinčanske kulture, nameni amuleta, značenju motiva krsta u mlađem neolitu i, vrhunac – veoma značajna studija o religiji protostarčevačke i vinčanske kulture.

Elena Maslivčenko i Nenad Petrović, Ljubljana

Milorad Stojić (1947), arheolog, redovni profesor univerziteta i naučni savetnik. Rukovodio je arheološkim istraživanjima na 33 lokaliteta među kojima su Lanište, Crvena livada, Sarina međa, Dragocvet, Ostrikovac, Majur, Panjevački rit, Vrapce, Hisar-Leskovac, Bubanj-Niš/nova iskopavanja/, Humska čuka /nova iskopavanja/, Mojsinje, Prijevor i drugim. Kao član naučnog tima učestvovao je u arheološkim iskopavanjima nalazišta Kalakača, Gradina na Bosutu i Feudvar.
Napisao je 17 monografija, među kojima su: Gvozdeno doba u basenu Velike Morave, Panjevački riš, Veliki vetren, Mojsinje, Tribali, Belica, Medvednjak, pet knjiga (Niš, Požarevac, Kruševac, Šabac i Knjaževac) iz edicije Arheološka građa Srbije i nešto manje od 200 članaka. Bio je rukovodilac četiri naučna projekta.
Objavio je najviše arheološke građe iz praistorije Srbije (uključujući tu i kultno-umetničku plastiku /figurine/ iz starijeg neolita /protostarčevačka i starčevačka kultura/, a posle M. M. Vasića, i statueta iz mlađeg neolita /vinčanska kultura/).
Pokrenuo je edicije Arheološka građa Srbije i Najlepše iz arheološke baštine Srbije u okviru kojih je publikovano 14 monografija. Organizovao je dva međunarodna naučna skupa. Držao je predavanja na stranim univerzitetima. Definisao je nekoliko kultura iz metalnog doba. Autor je šest studijskih izložbi u zemlji i inostranstvu, među kojima je i izložba Tribali u Galeriji SANU. Formirao bazu podataka za više od 1000 arheoloških lokaliteta.
Scenarista je i voditelj dva filma Naučnog programa RTS. Dobitnik je više nagrada za svoje knjige i naučnu delatnost, među kojima su i „Milan Budimir“ za knjigu Tribali i „Kristalna prizma“ Kulturno-prosvetne zajednice za doprinos kulturi. U braku je sa Mirjanom Stojić, arhitektom, s kojom ima dvoje dece.