Opsada i pad Konstantinopolja 1453.

Opsada i pad megalopolisa na Bosforu 1453. godine jedan je od događaja svetskoistorijskog značaja. Moćni zidovi Konstantinopolja dužine od oko 20 km sagrađeni u 5. veku n. e. i 192 kule koji su tokom deset vekova štitili grad od mnogobrojnih napada, nakon gotovo dvomesečne opsade popustili su pod naletima razorne artiljerije (čija su đulad bila teška i do 600 kg) 29. maja 1453. godine. Nepojmljive scene razaranja i nasilja ispunjavale su dane i sedmice proleća te kobne godine sve do poslednjeg juriša osmanlijske vojske u utorak 29. maja, koji je milenijumsko carstvo smestio u istoriju i stavio tačku na herojsku odbranu grada koju je predvodio poslednji vizantijski car Konstantin XI Paleolog Dragaš.

Tri svedočanstva učesnika u odbrani grada – Nikola Barbara, Leonarda sa Hiosa i Isidora Kijevskog – spadaju među najbitnije istorijske izvore o događaju koji je promenio tok istorije. Prikazi trojice očevidaca, različitih nacionalnosti ali pripadnika latinske kulturne sfere, svaki na svoj način, sa sopstvenom faktografijom, uverenjima i zabludama, doprinose razumevanju niza okolnosti koje su označile kraj srednjeg veka i novu fazu razvoja evromediteranskog prostora. Ovi dragoceni spisi se po prvi put pojavljuju na srpskom jeziku u prevodu sa latinskog i venecijansko-italijanskog Dejana Acovića.