Pesme i hibridi

Bernardo Aćaga (Asteasu, Baskija, 1951) smatra se vrhunskim predstavnikom baskijske književnosti.

Njegova prva zbirka priča Obabakoak (1988), tačnije rečeno hibridna forma između romana i zbirke priča, ovenčana je Nacionalnom nagradom za prozu 1989; po motivima nekoliko priča ubrzo je snimljen i film Put za Obabu (Obaba, 2005) u režiji Monća Armendarisa.

Potom su usledili romani: Usamljeni čovek (1994), nagrađen Nacionalnom nagradom kritike za prozu na baskijskom; Boje neba (1996); Harmonikašev sin (2003), nagrađen Nagradom kritike 2003. i nagradom Grincane Kavur 2008, po kojem je španski reditelj baskijskog porekla Fernando Bernues snimio istoimeni film i uradio pozorišnu predstavu; Sedam kuća u Francuskoj (2009), finalista Nagrade za stranu fikciju časopisa Independent 2012. i finalista nagrade Oksford Vajdenfeld za prevod 2012; Dani u Nevadi (2014), nagrada Euskadi; roman Kuće i grobnice objavljen je 2020. godine. 2017. godine dobio je međunarodnu nagradu Liber Press za književnost, za integralno književno delo.

2019. godine dobija Nacionalnu nagradu za književnost, koju dodeljuje Ministarstvo kulture Španije za stvaralaštvo na španskom jeziku širom sveta. I ovu nagradu dobija za svoje celokupno književno delo. U saopštenju žirija prilikom dodele pomenute nagrade istaknuto je da je Aćagino stvaralaštvo proglašeno za najbolje na španskom jeziku „zbog njegovog neizmernog doprinosa modernizaciji i međunarodnoj projekciji baskijskog i kastiljanskog jezika kroz prozu prožetu poezijom, u kojoj se na maestralan način prepliću stvarnost i fikcija“.

Dobio je i nagradu Liber 2021, koju dodeljuju udruženi španski izdavači, takođe za sveukupno stvaralaštvo na španskom jeziku, uz obrazloženje da je reč o uglednom autoru „kome je originalna i duga književna trajektorija omogućila da stvori vidljivost i baskijskom i španskom jeziku – jer je široko prihvaćen od strane čitalačke publike – kao i da osnaži samu bit jezika u svim književnim žanrovima“.

Bernardo Aćaga je autor koji piše poeziju, drame, eseje, priče, romane. Za poeziju je 2003. dobio nagradu Čezare Paveze. Iako je većina njegovih dela napisana i objavljena na baskijskom, ona se mogu čitati i na tridset dva jezika na koja su prevedena. U saradnji sa suprugom, Asun Garikano, koja je književna prevoditeljka, odmah svoja dela prevodi na španski, tako da se ona istovremeno pojavljuju i na baskijskkom i na španskom, s istim autorskim potpisom.

Član je Kraljevske akademije za baskijski jezik od 2006, a od 2010. i Akademije za nauku, umetnost i književnost, u Baskiji.