Razgovori i intervjui II

Književnost Aleksandra Tišme se ispostavila kao izvanredna optika za čitanje i tumačenja vremena u kojem je nastala. Hlad­no, nepristrasno, lišeno iluzija, ali precizno i vizionarsko čitanje. Ukoliko bismo stavili u zagrade sve što znamo o ratnom i po­sleratnom vremenu sve do raspada Jugoslavije, taj period bi bilo moguće rekonstruisati pomoću Tišminih intervjua. Oni prate isto­riju jednog doba, do kraja uznemirujućeg za slušaoce i čitaoce, a neslućeno tragičnog za neposredne aktere. U njemu se nije odvi­jala samo lična drama pisca, nego i agonija dve zajednice, najpre Kraljevine Jugoslavije, a zatim i socijalističke Jugoslavije.

Surovost nasilja preliva se u Tišmin jezik, reči koje on bira po pravilu su sve drugo samo ne prijatne. Njihova moć sastoji se u izazivanju nemira i nelagode, neophodnih radi približavanja či­talaca atmosferi egzistencijalnog straha za vlastiti život, kao i za život bližnjih.

(Iz predgovora)

Aleksandar Tišma je bio romansijer, pesnik, pisac pripovedaka, drama i prevodilac. Rođen je 16. januara 1924. godine u Horgošu, a preminuo 15. februara 2003. u Novom Sadu. Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Novom Sadu, a studije engleskog jezika i književnosti na Filozofskom fakultetu u Beogradu 1954. godine. Od 1945. do 1949. godine radio je kao novinar u Slobodnoj Vojvodini i Borbi, a od 1949. do 1981. godine bio je urednik u Izdavačkom preduzeću Matice srpske u Novom Sadu i urednik Letopisa Matice srpske od 1969. do 1973. Prevodio je sa mađarskog i nemačkog jezika. Njegova književna dela prevedena su na oko 20 svetskih jezika. Za književno stvaralaštvo dobio je mnogobrojne nagrade i priznanja u zemlji i inostranstvu: Brankovu nagradu (1957), Oktobarsku nagradu Novog Sada (1966), Nolitovu nagradu (1977), NIN-ovu nagradu za roman (1977), Nagradu Narodne biblioteke Srbije za najčitaniju knjigu (1978), Književnu nagradu „Szirmai Karoly” (1977. i 1979), Andrićevu nagradu (1979), Nagradu Oslobođenja Vojvodine (1982), Nagradu Željezare Sisak (1984), Sedmojulsku nagradu SR Srbije (1988), Nagradu za evropski feljton u Brnu (1993), Nagradu Lajpciškog sajma knjiga (1996), Državnu nagradu Austrije za evropsku književnost (1996), Nagradu grada Palerma „Mondello” (2000), Nagradu „Svetozar Miletić” za publicistiku (2002) i posthumno Vukovu nagradu (2003). Dobitnik je ordena Legije časti Republike Francuske. Bio je redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti i član Akademije umetnosti u Berlinu.