Savremena politička teologija na Zapadu

U vreme kada se teologija u široj javnosti uglavnom poima kao „avangarda“ postmetafizičkog mišljenja, potrebno je preispitati pitanja teološke semantike; da li teologija treba da se bavi samo pitanjima koja se tiču ontologije i „velikih“ tema, ili je potrebno da se promisli o njenom angažmanu u društvenom i političkom kontekstu? Problematika vezana za odnos između politike i religije ne zaokuplja samo našu sredinu; uporedo sa pojavom ove knjige, u Sjedinjenim Američkim Državama je izašla knjiga pravoslavnog teologa Aristotela Papanikolaua Mistično kao političko: demokratija i neradikalna ortodoksija (The Mystical as Political, Democracy and Non-Radical Orthodoxy, University of Notre Dame Press, 2012) koja ukazuje na upliv pravoslavne teologije u sferu društva kroz vekove. kao i projavu političke dimenzije same Crkve.

Knjiga je konceptualno podeljena na tri dela: nemačka politička teologija, anglosaksonska politička teologija, dok se u trećem delu autor bavi kontekstualno teološko-političkim promišljanjem zarad pokušaja kreiranja kontekstualne političke teologije u Srbiji.

Nakon uvodnog segmenta o samom pojmu političke teologije, autor detaljno izlaže teološku misao vodećih nemačkih teologa: Karla Šmita, Karla Barta, Johana Baptista Meca i Jirgena Moltmana. Protestantski teolog Nikola Knežević detaljno izlaže nastanak, razvoj i uticaje koji su uslovili pojavu i razvoj moderne nemačke političke teologije. Šmit je bio zagovornik autoriteta suverene vlasti. Takođe je tvorac pojma katechon, koji predstavlja osobu ili silu koja usporava dolazak Antihrista na kraju istorije, ili haos koji dolazi odozdo. Sledi izlaganje Bonheferovog naglaska na nevidljivosti Crkve i ličnom posvećenju vernika. Crkva mora da bude u konstantnom konfliktu sa svetom, koji je drži u ravnoteži sa temeljima na kojima je nastala. Potom nailazimo na Bartovu osudu sakralizacije i sekularizacije Crkve, pod kojom se podrazumeva striktna tradicionalna verska institucija koja postoji zarad obreda, i koja deklarativno ispoveda svoja učenja. Država i Crkva postoje na osnovu autoriteta koji je dat odozgo, pošto se svet nalazi u okvirima božanskog proviđenja.