Teorija dokoličarske klase

Veblenovo delo je nesumnjivo kritičko revolucionar no delo, koje više intelektualnim nego političkim instrumentima skida splin samoobmana sa viso kocivilizovanog, pa ipak animalnog i grabežljivog društva. Žudeći za emancipacijom čoveka od svih uslova otuđenja i degradacije njegove ljudske prirode, Veblen je kao i svi veliki humanisti morao postati socijalista… Teorija dokoličarske klase Torstena Veblena (Thorstein Veblen) predstavlja jedno od onih naučnih dela koja se čitaju sa istim emocionalnim i intelektualnim intenzitetom. Čak i onda kada su izvedene po svim principima naučnog mišljenja, Veblenove naučne kategorije nose u sebi sarkazam i podsmeh savremenom društvu, njegovim idolima, idealima, ideologiji, normama i ukusu, koje je secirao bezobzirnošću anatoma, otkrivajući grubu primitivnost moderne civilizacije. Istina, posle čitanja Veblenovih dela čitalac neće uvek posegnuti za rušenjem postojećeg sveta, kao što će to učiniti posle čitanja Marksa, ali će sigurno mnoge mitove koje građansko društvo smatra osnovom i izvorom sopstvene egzistencije – prezirati. U tom kritičkom životnom i naučnom stavu nalazimo osnovu za razumevanje i Veblenovog stvaranja i njegove lične sudbine.

Iz predgovora dr Vladimira Milanovića

Torsten Veblen (Thorstein Bunde Veblen, 1857-1929), američki sociolog i ekonomista norveškog porekla. Školovao se na Karlton koledžu (Nortfild, Minesota), na univerzitetu Džon Hopkins (Baltimor), a potom i na Jejlu, gde je doktorirao sa tezom “Etičke osnove doktrine odmazde”. Radio je kao profesor na Karlton koledžu, da bi kasnije prešao na Univerzitet u Čikagu, gde je bio šef katedre za političku ekonomiju. Bio je prvi urednik časopisa Journal of Political Economy. Pored ekonomskih radova u njegovoj bibliografiji se nalaze i prikazi nemačkih filozofskih studija, knjiga socijalističkih pisaca, prevodi sa nemačkog i islandskog jezika, članci i knjige o tehnologiji, ekonomiji u užem smislu, antropologiji, ratu i miru i brojnim drugim problemima. Njegovo najpoznatije delo je “Teorija dokoličarske klase” u kojem iznosi tada novu i nepoznatu sociološku i ekonomsku terminologiju institucionalizma i formuliše koncepte koje će zastupati do kraja života. U ovoj, prevashodno sociološkoj studiji, Veblen napada američke poslovne krugove i njihove izmišljene društvene vrednosti. U ovoj i mnogim drugim studijama oseća se uticaj rada Imanuela Kanta i njegove etike.